การสร้างบทเรียนOnlineด้วยโปรแกรม Adobe Captivate 5.5 ตอนที่ 1

การใช้งานโปรแกรม Adobe Captivate 5.5

โปรแกรม Captivate เป็นโปรแกรมสำหรับสร้างมัลติมีเดียบนเว็บ การจับภาพหน้าจอ การทำภาพเคลื่อนไหว และอื่น ๆ โปรแกรม Captivate สามารถสร้างบทเรียนแบบมีปฏิสัมพันธ์ สร้างข้อสอบ ได้อย่างดี โดยผู้ใช้ไม่จำเป็นต้องเขียนคำสั่ง เพราะโปรแกรมมีคำสั่งต่าง ๆ ไว้ให้เลือกผ่านทางหน้าจอของโปรแกรม จึงเป็นโปรแกรมที่ใช้งานง่าย เรียนรู้ได้เร็ว เหมาะสำหรับครู และผู้ที่มีหน้าที่ฝึกอบรมบุคลากร นอกจากนี้ยังสามารถใช้ Widget หรือเขียน Action Script 3 เพิ่มขีดความสามารถของโปรแกรมได้ และสามารถ ส่งขึ้นเว็บ Youtube ได้ทันที หรือจะทำเป็นไฟล์ PDF ก็ได้

โปรแกรม Captivate มีจุดประสงค์หลักสำหรับใช้เล่นบนอินเทอร์เน็ต ผ่านทาง Browser หรือใช้กับ LMS โดยส่งออกไปใช้งานเป็น Flash (swf) ตามมาตรฐาน Scorm อย่างไรก็ตาม โปรแกรมสามารถส่งออกเป็นไฟล์ exe และนำไปเล่นบนเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ไม่ได้ต่อกับอินเทอร์เน็ตได้

คุณสมบัติใหม่ของ รุ่น 5.5 คือ สามารถส่งเข้าเผยแพร่บนเว็บ Youtube ได้ทันที สามารถส่งออกเป็นไฟล์ MP4 เพื่อใช้กับ tablets smartphone และ iOS devices หรือ ส่งออกเป็น PDF ก็ได้ สามารถเพิ่มเงาให้กับวัตถุบนหน้าจอ ทำให้มีมิติ นอกจากนี้ยังสามารถใช้แม่แบบสำเร็จรูปสำหรับสร้างข้อสอบได้ง่ายขึ้นและสวยงามขึ้นอีกด้วย

หลักการพื้นฐาน

 โปรแกรม Captivate ทำงานในลักษณะเดียวกับโปรแกรม MS PowerPoint คือในแต่ละไฟล์ หรือ Project จะประกอบไปด้วย Slide หลาย Slide นeมาเรียงกัน ในแต่ละ Slide สามารถบรรจุสิ่งต่าง ๆ ซึ่งต่อไปนี้ จะเรียกว่าเป็น วัตถุ เช่น ภาพ ข้อความ เสียง คลิปวิดีโอ และ ปุ่ม เป็นต้น การเข้า-ออกของ Slide และวัตถุใน Slide สามารถกำหนด   Effects ต่าง ๆ ได้

เมื่อสั่งให้โปรแกรมทำงาน โปรแกรมจะเริ่มนาแผ่น Slide ที่ 1 มาแสดง จากนั้นจะนำเอาแผ่น Slide ที่ 2 และ 3 มาแสดงเรื่อย ๆ จนหมดทุก Slide การควบคุม Slide ให้ไปยังแผ่น Slide ที่กำหนด ทำได้โดยการสร้างปุ่ม และใช้คำสั่งของโปรแกรม เพื่อให้ไปยัง Slide ที่ต้องการ

 Slide แต่ละแผ่น จะมี Timeline เป็นของตนเอง Timeline จะเป็นตัวกำหนดเวลาการแสดงของวัตถุแต่ละตัวในแผ่น Slide นั้น ๆ ตลอดจน การกำหนดให้วัตถุใดเกิดก่อน หรือเกิดหลังอย่างไร หรือการกำหนดตำแหน่งของวัตถุให้อยู่ข้างหน้า หรืออยู่หลังวัตถุใด ก็ได้ วัตถุแต่ละวัตถุ เช่น ภาพ ข้อความ เสียง และวิดีโอ สามารถปรับแก้ลักษณะได้ ผ่านทางแถบ Properties โดย วัตถุแต่ละอย่าง จะมีแถบ Properties ของตนเอง เมื่อคลิกเลือกวัตถุใด โปรแกรม Captivate จะแสดง Properties ของวัตถุนั้น ทำให้สามารถกำหนดลักษณะของวัตถุนั้น ๆ ได้

การใช้งานโปรแกรม Captivate 5.5

การเข้าสู่โปรแกรม

1.       คลิกที่ปุ่ม Start > All Programs> Adobe Captivate5.5

 

ส่วนประกอบของโปรแกรม

การสร้างงาน

·       Open Recent Item คือ การแสดงไฟล์ล่าสุดที่เคยบันทึกไว้ในโปรแกรมเปิดไฟล์ที่เคยบันทึกไว้

·       Create new    คือ การสร้างงานใหม่ขึ้นมาในรูปแบบต่างๆ(สำหรับการเริ่มต้นใช้งาน)

-       Software simulation คือการบันทึกการกระทำบนหน้าจอคอมพิวเตอร์ใช้สำหรับการจัดทำโปรแกรม ช่วยสอนเพื่ออธิบายการใช้งานโปรแกรม โดยโปรแกรมจะบันทึกการกระทำทั้งหมดและสามารถบันทึกเสียงควบคู่ไปได้ด้วย

-       Blank Project คือการเริ่มต้นจาก Slid เปล่าซึ่งผู้ใช้งานเป็นคนทำเองทั้งหมด

-       From Microsoft power point คือการนำไฟล์จากโปรแกรม Microsoft PowerPoint เข้ามา ใช้งานใน โปรแกรมAdobe Captivate 5.5

-       Image Slideshow คือการนำไฟล์รูปภาพเข้ามาแสดงในโปรแกรม Adobe Captivate 5.5เมื่อทำการเลือก Image Slideshow จะปรากฏให้เลือกไฟล์รูปภาพที่ต้องการนำเข้า

·       Getting Started แนะนำขั้นตอนการสร้าง Project ด้วยโปรแกรม Adobe Captivate เริ่มตั้งแต่การบันทึก การแก้ไขตกแต่ง การส่งออก การนำเข้าไฟล์เสียง การสร้างส่วนการตอบโต้ การใส่ลูกเล่น เพื่อเพิ่มความน่าสนใจ ตามลำดับ

หมายเหตุ เมื่อคลิก Blank Project จะปรากฏหน้าต่าง New Blank Project เพื่อกำหนดขนาดของงานที่จะสร้าง

  

  

ส่วนประกอบหน้าต่างโปรแกรม

1. เมนู

 

 ·     File สำหรับการสร้าง/เปิดไฟล์ใหม่ การบันทึก การส่งออกเพื่อใช้งาน และการเล่นไฟล์ (Preview) เป็นต้น

·     Edit สำหรับการคัดลอก วาง ภาพ ข้อความ หรือ แผ่น Slide ตลอดจนการกำหนดค่าของโปรแกรม (Preferences) เป็นต้น

·     View มุมมองของหน้าจอ ปรับหน้าจอขนาดต่าง ๆ การซ่อน Slide เป็นต้น

·     Insert สำหรับการนำเข้าวัตถุต่าง ๆ เช่น เพิ่ม Slide เพิ่มข้อสอบ ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว และปุ่ม เป็นต้น

·     Modify สำหรับการเปลี่ยนขนาดของหน้าจอแสดงผล (Document Window) กำหนดตำแหน่ง การจัดเรียงวัตถุ
ต่างๆบนหน้าจอ (Alignment) เป็นต้น

·     Project สำหรับการเปลี่ยนรูปร่างหน้าตา (skin editor) การสร้างตัวแปร เป็นต้น

·     Quiz สำหรับสร้างข้อสอบแบบต่าง ๆ และการกำหนดค่าของข้อสอบ เป็นต้น

·     Audio สำหรับการจัดการเกี่ยวกับเสียง เช่น การนำเข้า และการตัดต่อเสียง เป็นต้น

·     Video สำหรับการจัดการคลิปวิดีโอ ไฟล์ วิดีโอที่ใช้ได้ ได้แก่ .flv .f4v .avi .mov .mp4และ .3gp

·     Window สำหรับการเปิดหรือปิดการใช้งาน Panal ต่าง ๆ ในหน้าจอ เช่น Timeline Filmstrip Effects และ Properties เป็นต้น Panel ใดที่กำลังเปิดอยู่ จะเห็นมีเครื่องหมายถูกปรากฏอยู่ข้างหน้า ถ้าต้องการปิด ให้คลิกเพื่อเอาเครื่องหมายถูกออกไป

·     Help สำหรับช่วยอธิบายการใช้งานโปรแกรม และคุณสมบัติของโปรแกรม

2. Toolbars

 เป็นกลุ่มเครื่องมือที่นำมาวางไว้ เพื่อให้สามารถใช้ได้อย่างสะดวก เครื่องมือในแถบ Toolbars นี้ทุกตัว สามารถเข้าถึงได้จากเมนู เครื่องมือที่ควรรู้จัก มีดังนี้

·       Selection Tool เป็นเครื่องมือสำหรับใช้เลือกวัตถุต่าง ๆ ที่อยู่บนหน้าจอ เมื่อใช้

เครื่องมือนี้คลิกที่วัตถุใดบนหน้าจอ จะเห็น Properties ของวัตถุนั้น ๆ แสดงในแถบ Properties และสามารถที่จะปรับปรุง แก้ไข หรือกำหนดใหม่ได้

·       Insert Text Caption เป็นเครื่องมือที่ใช้บ่อย สำหรับการพิมพ์ตัวอักษร โดยจะมีพื้นเป็นแถบคล้ายป้ายรองรับ เราสามารถเปลี่ยนลักษณะของพื้น หรือ จะกำหนดให้ไม่เห็นพื้นเลย ก็ได้ โดยไปที่แถบ Properties และกำหนดเป็น Transparent

·       Insert Button เป็นเครื่องมือสร้างปุ่มบนหน้าจอ เมื่อคลิกเครื่องมือนี้ จะเกิดปุ่มที่กลางหน้าจอโดยอัตโนมัติ เราสามารถลากปุ่มที่เกิดขึ้นไปยังตำแหน่งใด ๆ ที่ต้องการบนหน้าจอ และสามารถกำหนด Action หรือคำสั่งของปุ่มว่า เมื่อกดปุ่มนี้แล้วให้ทำอะไร เช่น ให้ไปยัง Slide ต่อไป หรือ ให้ไปยัง Slide ที่กำหนด เป็นต้น

3. Panel Groups

เป็นกลุ่มแถบที่อยู่ด้านขวามือประกอบด้วยต่างๆ ที่สามารถกำหนดค่าให้แก่วัตถุต่าง ๆ ที่อยู่บนหน้าจอได้ 

·       Properties เป็นแถบสำคัญที่กำหนดคุณลักษณะของวัตถุที่ถูกเลือกบนหน้าจอ เช่น ภาพ ข้อความ ปุ่ม เป็นต้น

·        Library เป็นแถบที่รวมวัตถุต่าง ๆ ที่อยู่บนหน้าจอมาไว้ที่นี่ เมื่อเรานำ ภาพ เสียง หรือ วิดีโอ มาวางบนหน้าจอ โปรแกรม Captivate จะนำมาไว้ใน Library ให้โดยอัตโนมัติ ถ้าเราต้องการนำมาใช้อีก ก็สามารถนาวัตถุที่อยู่ใน Library มาวางไว้บนหน้าจอ และกำหนด Property เสียใหม่

·       Project info เป็นแถบที่แสดงคุณสมบัติของงาน

4. Document Window

เป็นหน้าจอแสดงผลของโปรแกรม โดยจะแสดง Slide ทีละแผ่น วัตถุต่าง ๆ ที่นำมาวาง ใน Slide แต่ละแผ่น จะปรากฏที่นี่ เมื่อเปิดโปรแกรม Captivate ใหม่ โปรแกรมจะให้กำหนดขนาดของหน้าจอนี้ เราสามารถปรับมุมมองของหน้าจอนี้ ให้เล็กหรือใหญ่เพื่อสะดวกในการทำงานได้ โดย กดปุ่ม Ctrl ค้างไว้และและกดปุ่มเครื่องหมายเท่ากับ จะขยายให้ใหญ่ขึ้น แต่ถ้ากดปุ่ม Ctrl ค้างไว้และกดปุ่มเครื่องหมายลบ จะย่อหน้าจอให้เล็กลง การกดปุ่มข้างต้น ไม่มีผลต่อขนาดของหน้าจอ แต่เป็นการย่อหรือขยายมุมมองนี้ เพื่อให้สามารถทำงานได้สะดวกขึ้น เท่านั้น

ถ้ามีการเปิดโปรแกรม Captivate หลายโปรแกรมพร้อมกัน จะเกิดแถบและมีชื่อของไฟล์ปรากฏให้เห็น ทำให้สามารถสลับไป-มา ระหว่างโปรแกรมได้ และยังสามารถคัดลอกวัตถุต่าง ๆ ข้ามโปรแกรมได้ โดยใช้ Copy และ Paste ระหว่างกันได้

5. Timeline

เป็นแถบควบคุมวัตถุ ที่อยู่ในแผ่น Slide แผ่นที่กาลังแสดงอยู่ในหน้าจอ Document Window ทั้งนี้ Slide แต่ละแผ่น จะมี Timeline เป็นของตนเอง Timeline ประกอบด้วยชั้น หรือ layers ต่าง ๆ หลายชั้น แต่ละชั้นคือวัตถุแต่ละอย่างในแผ่น Slide นั้น ๆ ซึ่งจะมีชื่อปรากฏอยู่ให้สังเกตได้ ชั้นแต่ละชั้น สามารถปรับความยาว ให้ปรากฏก่อนหลังได้โดยใช้เมาส์ลากให้สั้นลง หรือยาวขึ้นได้ และนอกจากนี้ ยังลากสลับตำแหน่ง บน-ล่าง ได้ วัตถุที่อยู่ชั้นบนกว่า จะอยู่หน้าวัตถุที่อยู่ชั้นล่าง ใน Document Window

นอกจากนี้ ถ้ามีการเปิด Panel เช่น Master slide หรือ Effects จะเห็นมีแถบปรากฏเพิ่มขึ้นที่นี่ ซึ่ง จะสามารถใช้งาน Panel นั้น ๆ ได้จากที่นี่ เช่นกัน

ข้อมูลจาก

ทองจุล ขันขาว  สืบค้นจากhttp://www.crnfe.ac.th/crnfeOnThaiServer.php